Thứ Ba, 11 tháng 9, 2018

Nhà văn Nguyễn Công Hoan: Chuyện vui và các kỷ lục


Nhớ về Nguyễn Công Hoan, bạn bè, đồng nghiệp thường nhớ về một con người thông minh, ưa khôi hài, có những giai thoại vui trong đời thường và các kỷ lục văn chương, theo Nguyễn Công Hoan. Có thể tìm hiểu thêm Nguyễn Công Hoan tại https://www.dkn.tv/van-hoa/chuyen-gia-y-hoc-noi-ve-phap-luan-cong.html 


Nhà văn Nguyễn Công Hoan (giữa) cùng ông Lê Tất Đắc và Đào Duy Kỳ trong kháng chiến chống Pháp.

cách làm cho việc kỳ lạ...

Trước cách mệnh Tháng Tám, nghề chính của nhà văn Nguyễn Công Hoan là dạy học. Thành ra, dù khối lượng tác phẩm của ông mang khổng lồ tới mấy, thì công việc sáng tác đa dạng khi vẫn cứ phải tranh thủ hài hòa có 1 số công việc khác.

Theo như nhà văn Nguyễn Công Hoan nói lại trong cuốn hồi ký "Đời viết văn của tôi", độc giả hẳn sẽ lấy làm cho sửng sốt bởi bí quyết khiến việc của ông: Ông viết rất nhanh, nhưng phổ quát lúc ko hẳn đã tập kết vào chỉ riêng 1 việc. Nếu như, ông mang thể vừa viết tiểu thuyết theo "đơn đặt hàng" của tạp chí này thì đồng thời cũng lại viết truyện ngắn cho tờ báo kia. Thậm chí, có các lúc vào dịp Tết ông vừa ngồi viết tiểu thuyết, vừa chầu rìa tổ tôm, đánh bài tam cúc…

Chính bởi cách thức khiến việc như vậy, mà ở nhà văn đã xảy ra câu chuyện vui sau đây:

khi cho đăng 1 truyện dài trên một tờ báo, ko phải nhà văn đã viết xong toàn truyện, mà chỉ viết xong từng kì một, viết tới đâu, tòa báo cho người tới lấy in đến Đó. Một lần, ông gửi cho tờ báo nọ hồi thứ nhất của câu chuyện, rồi lúc tòa báo chưa kịp cho in, ông đã viết tiếp hồi 2. Tới khi viết, vì hồi thứ nhất đã gửi đi, nhà văn quên lửng mất tên nhân vật, ông bèn để trống nhờ tòa soạn… điền hộ.

Về sức khiến việc của Nguyễn Công Hoan thì quả là đáng thán phục. Cuốn "Bước con đường cùng" dày hơn 200 trang, ông hoàn thành trong với 2 tuần. Cuốn "Tranh tối tranh sáng" dày hơn 300 trang ông hoàn tất sau 29 ngày. Sau này, tuổi đã cao, ông viết "chậm" hơn. Song các cuốn như "Đống rác cũ" dày hơn ngàn trang, ông cũng chỉ hoàn thành trong với 10 tháng.

nhiều người đã biết, văn hào Pháp H. Banzắc được xem là người mang sức viết kinh khủng. Trong hơn hai mươi năm tập hợp cho nghề văn, bình quân cứ khoảng 3 tháng ông hoàn tất một cuốn dày cỡ 300 trang in. Như vậy, sở hữu thời gian 29 ngày hoàn thành một cuốn dày hơn 300 trang của Nguyễn Công Hoan, ta cũng nên xem chậm triển khai là 1 kỳ tích.

Trước cách mạng Tháng Tám, trong các nhà văn ta, Nguyễn Công Hoan là người với số lượng đầu sách xuất bản lớn nhất. Nhà văn Tô Hoài từng mang quan điểm như vậy và bản thân Nguyễn Công Hoan cũng tự nhận "Về số lượng sách, nếu tôi mang thua, thì chỉ thua Lê Văn Trương thôi. Nhưng mà những tác phẩm đề tên tác nhái là Lê Văn Trương, không thể biết cuốn nào là chính hiệu, cuốn nào là kém chất lượng hiệu. Lê Văn Trương, khi mà tăm tiếng đã được độc giả biết, thì anh ta sở hữu bao một số đàn em để họ viết truyện hộ".

Bởi ý thức cần lao như thế, bởi thế, như lời nói của nhà văn Tô Hoài: "Anh viết liên tiếp xong tiểu thuyết "Bước tuyến phố cùng" thì bị đau một bên bả vai. Anh khiến cho liền 1 loạt truyện ngắn, in báo rồi in thành tập "Đào kép mới". Viết xong, đứt kẽ mắt, bị sưng húp lên". Sau này, khi có tuổi, những "cố tật" đấy lại có cơ hội "tái xuất", khiến cho Nguyễn Công Hoan ko ngồi cầm bút được lâu.

ko vướng bận mang chức vị và... Lời khen

Trong ý kiến của Nguyễn Công Hoan, loại quan yếu nhất đối với một nhà văn chính là tác phẩm. Mọi thứ vẻ vang, chức vị... Ông đều chẳng chú ý và luôn tinh thần sao để nó ko vướng bận, cản trở việc viết của mình.

Chính vì thế mà lúc được anh em tín nhiệm bầu khiến cho chủ toạ Hội Nhà văn, ông gọi là ông "bị bầu khiến chủ toạ...".
Ông từng tâm tư, đại để là từ bé ông quen sống tự do, ko thích ăn mặc, đề cập năng gò bó, "nay làm cho chủ toạ 1 hội quan trọng, là Hội Nhà văn, tôi vui mừng sao được?". Để miêu tả nỗi "lo lắng" trước công tác không quen này, ông khiến mấy câu "tập Kiều", ghi vào sổ tay của thi sĩ Mộng Sơn:

Trăm năm trong cõi người ta
1 là đắc hiếu, 2 là đắc trung
Giang hồ quen thân vùng vẫy
Rày xem phỏng đã cam lòng hay chưa

trong khoảng câu chuyện trên, tôi lại nhớ tới câu chuyện xảy ra với Nguyễn Công Hoan trước ngừng thi côngĐây mà tôi từng nói đến trong 1 bài báo (bài báo sau này đã được nhà phê bình văn học trong khoảng Sơn tâm đầu ý hợp đưa in trong bộ "Toàn tập Hoài Thanh"):

Năm 1935 là năm nổ ra cuộc bàn cãi tương đối quyết liệt về quan niệm văn nghệ của hai phái: Nghệ thuật vị nhân sinh (mà đại diện là Hải Triều) và nghệ thuật vị nghệ thuật (trong chậm triển khai có Hoài Thanh). Điều đáng đề cập là cả hai phái đều lấy tập truyện ngắn "Kép Tư Bền" của nhà văn Nguyễn Công Hoan ra để biểu dương. Bên này khen tác nhái đã biết quan tâm đến các người nghèo khổ, đã nêu bật được những cảnh bất công của phường hội. Bên kia thì bẻ lại "văn chương là văn chương", song song khen Nguyễn Công Hoan ở tài Nhìn vào và đề cập chuyện. Trong khi hai phái tranh luận với nhau dữ dội như vậy, Nguyễn Công Hoan vẫn bình thản sáng tác, chẳng cần biết người ta có ý định "xếp" ông về phía nào.

Sau này nhà văn Nguyễn Công Hoan đã nói lại trong hồi ký "Đời viết văn của tôi": một lần qua chơi Huế, ông mua đến ở lâm thời nhà Hoài Thanh. Buổi chiều, lúc đi dạo bên bờ sông Hương, qua hiệu sách Hương Giang (chỗ đầu cầu Tràng Tiền), chợt ông gặp Hải Triều đang ngồi bán sách ở đó. Thấy ông, Hải Triều mừng rỡ ràng gọi vào chơi, rồi luôn thể nhờ nhà văn cứ mỗi sáng sớm chỉ mất khoảng ông còn ở đấy, tới hiệu sách trực tiếp ký tặng các khách hàng sách của ông, cho bạn đọc được thỏa lòng hâm mộ. Và vì thế mà đã xảy ra loại "nghịch cảnh" là khi mà hai nhà phê bình vẫn đang bút chiến có nhau thì nhà văn vẫn chơi thường nhật được với cả hai ông.

Từ khóa: Nguyen Cong Hoan. Có thể tìm hiểu thêm Nguyen Cong Hoan tại https://www.dkn.tv/van-hoa/chuyen-gia-y-hoc-noi-ve-phap-luan-cong.html